Την περασμένη Κυριακή τελείωσε ένα ακόμα Μουντιάλ το οποίο σίγουρα άφησε πολύ ωραίες αναμνήσεις στους περισσότερους. Η Εθνική μας προκρίθηκε για πρώτη φορά στη δεύτερη φάση και αποκλείστηκε στα πέναλτι ενώ θα μπορούσε κάλλιστα να συνεχίσει και στα προημιτελικά. Πολλές μεγάλες δυνάμεις αποκλείστηκαν νωρίς όπως Ισπανία, Ιταλία, Αγγλία ενώ αποδείχθηκε με το θρίαμβο της Γερμανίας ότι επιβραβεύεται ο σωστός προγραμματισμός και η σκληρή δουλειά. Άλλωστε κατά κοινή ομολογία η Γερμανική ομάδα είχε εξαιρετικό σύνολο. Ακόμα και οι πιο σκληροί αμφισβητίες του γερμανικού ποδοσφαίρου δεν μπορούν παρά να παραδεχτούν ότι η Γερμανία δεν έφθασε άδικα στην κορυφή του κόσμου.
Μετά το πέρας του μεγάλου τελικού ανακοινώθηκαν και δόθηκαν τα βραβεία της διοργάνωσης. Προς μεγάλη έκπληξη όλων το βραβείο της Χρυσής μπάλας, δηλαδή του καλύτερου παίκτη της διοργάνωσης, δόθηκε στο Λιονέλ Μέσι. Αυτή η απόφαση της ειδικής επιτροπής της ΦΙΦΑ, που απαρτίζεται από 13 ειδικούς, δικαιολογημένα προκάλεσε πολλές αντιδράσεις σε όλο τον κόσμο αφού ο αρχηγός της Αργεντινής δεν απέδωσε τα αναμενόμενα στη διοργάνωση.
Καταρχάς πρέπει να τονιστεί ότι δεν αμφισβητείται η τεράστια κλάση του Μέσι αλλά το κατά πόσο ήταν καλός στο Μουντιάλ. Στον πρώτο γύρο δεν είχε τις καλύτερες βραδιές της ζωής του αλλά τα πανέμορφα γκολ που σημείωσε έσωσαν την παρτίδα και μας χάρισαν μερικές από τις ωραιότερες στιγμές του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Αυτό που αναμενόταν ήταν η βελτίωση του Μέσι στους νοκ άουτ αγώνες. Όμως, όπως είδε όλη η υφήλιος, κάτι τέτοιο δεν έγινε. Το αντίθετο μάλιστα αφού η απόδοσή του σημείωσε πτώση. Ο Μέσι δεν απέδωσε όπως θα ήθελαν οι θαυμαστές του και ξεκίνησαν οι δικαιολογίες: κουρασμένος, ταλαιπωρημένος, έκανε εμετό, στενά μαρκαρισμένος, χωρίς καλούς συμπαίκτες, κ.α. Όμως με αυτές τις δικαιολογίες ουσιαστικά υποστηρίχθηκε, εμμέσως πλην σαφώς, ότι ο μεγάλος άσος της Αργεντινής δεν ικανοποίησε με την απόδοσή του. Π.χ όταν ο παμμέγιστος Ζιντάν αναδείχτηκε, δικαίως, κορυφαίος στο Μουντιάλ της Γερμανίας, δεν αναζητούνταν δικαιολογίες για μειωμένη απόδοσή του. Ακόμα και ο σπουδαίος Ντιέγκο Φορλάν, που δεν είναι της κλάσης του Μέσι ούτε βέβαια του ασύγκριτου Ζιντάν, εκθειαζόταν για αυτά που έκανε στα γήπεδα της Νοτίου Αφρικής και η απόδοσή του δεν αποτέλεσε αφορμή για δικαιολογίες όπως στην περίπτωση του Λιονέλ Μέσι. Ανάλογα παραδείγματα μπορούμε να αντλήσουμε και από άλλες, σχετικώς πρόσφατες, διοργανώσεις όπως του 1990 (Σκιλάτσι) και του 1994 (Ρομάριο). Οι εν λόγω νικητές της χρυσής μπάλας είχαν πολύ καλή απόδοση και δεν αναζητούνταν δικαιολογίες γιατί δεν έπαιξαν καλά (αφού κάτι τέτοιο δεν συνέβη).
Από την άλλη πλευρά υπήρξαν παίκτες που είχαν πράγματι εξαιρετική παρουσία στο Μουντιάλ αλλά δεν τους δόθηκε η δέουσα σημασία. Τα παραδείγματα αρκετά αλλά αναφέρω ενδεικτικά τα πλέον σημαντικά: Ροντρίγκεζ, Μίλλερ, Ρόμπεν καθώς και ένας συμπαίκτης του Μέσι, ο Ματσεράνο. Καθένας από αυτούς τους τέσσερις θα μπορούσε άνετα να κερδίσει τον τίτλο της χρυσής μπάλας του Μουντιάλ χωρίς να υπάρξουν σοβαρές αντιδράσεις. Ο Ροντρίγκεζ δεν έφθασε βέβαια στα ημιτελικά αλλά η συνολική του παρουσία ήταν λίαν εντυπωσιακή ενώ ο Μίλλερ αποτέλεσε μέλος μιας καλοκουρδισμένης μηχανής, που τελικά θριάμβευσε, και ίσως αξιολογήθηκε περισσότερο σαν μέλος αυτής της ομάδας παρά σαν άτομο. Ο Ρόμπεν ήταν εκπληκτικός οδηγώντας την Ολλανδία πολύ ψηλά και σίγουρα δεν φέρει την παραμικρή ευθύνη για τον αποκλεισμό στα πέναλτι. Τέλος, ο Ματσεράνο ήταν συγκλονιστικός σε όλο το Μουντιάλ και στο κρίσιμο σημείο στον ημιτελικό κατάφερε να ανακόψει το Ρόμπεν, κάτι που ισοδυναμεί με επίτευξη τέρματος κατά την προσωπική μου άποψη. Όμως τέτοιες κρίσιμες ενέργειες δεν αξιολογούνται πολλές φορές σωστά και δεν αποδίδονται τα του καίσαρος τω καίσαρι.
Όσοι συνεχίζουν να στηρίζουν την άποψη ότι ο Μέσι ήταν ο καλύτερος παίκτης του Μουντιάλ ας αναρωτηθούν για κάτι πολύ απλό: Αν κάποιος άλλος παίκτης του Μουντιάλ έκανε τις ίδιες ακριβώς εμφανίσεις με το Μέσι, ειδικά στους νοκ άουτ αγώνες, θα υπήρχε περίπτωση να αναδειχτεί κορυφαίος της διοργάνωσης; Η απάντηση είναι προφανώς κατηγορηματική, ένα βροντερό όχι. Και ας αντιστραφεί κατά κάποιο τρόπο το ερώτημα: αν ο Μέσι έκανε εμφανίσεις ανάλογες του Ρόμπεν ή του Ροντρίγκεζ θα υπήρχαν σοβαρές διαφωνίες για την ανάδειξή του ως κορυφαίου του Μουντιάλ; Πιθανότατα όχι.
Επιπλέον, καλό είναι να αναφερθεί ότι ο Μέσι είναι βέβαια μέγας παίκτης αλλά είναι εντελώς άδικο να του πιστώνονται τίτλοι και βραβεία που δεν δικαιούται. Άλλωστε τέτοιες βραβεύσεις μάλλον κάνουν κακό στη συνολική εικόνα του παρά καλό. Αν ο Μέσι ήταν σε εξαιρετικό επίπεδο στη διοργάνωση, θα κέρδιζε πιθανόν δίκαια το βραβείο. Όμως είναι σχεδόν εξοργιστικό να επιβραβεύεται ο μέτριος Μέσι έναντι του εκπληκτικού Ρόμπεν, του εντυπωσιακού Ροντρίγκεζ και του συγκλονιστικού Ματσεράνο.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η επιτροπή της ΦΙΦΑ, που απεφάνθη ότι ο Μέσι ήταν ο νικητής της χρυσής μπάλας, στήριξε την άποψή της σε στατιστικά στοιχεία συγκρίνοντας τους τρεις, κατά τη ΦΙΦΑ, καλύτερους παίκτες της διοργάνωσης. Οι άλλοι δύο ήταν ο Ρόμπεν και ο Μίλλερ. Στη στατιστική σύγκριση φαίνεται λοιπόν να έχει μια υπεροχή ο Μέσι αλλά αυτό που δεν μπορεί να εξαχθεί από τις αναλύσεις τέτοιου τύπου είναι πότε ένας παίκτης είναι εντελώς εξαφανισμένος μέσα στον αγώνα ή χάνει κρίσιμες ευκαιρίες. Μπορεί π.χ. ένας παίκτης να έχει υψηλό ποσοστό σωστών μεταβιβάσεων αλλά στην καθοριστική στιγμή να αποτύχει να δώσει σωστά τη μπάλα ή να χάσει την ευκαιρία του αγώνα.
Είδαμε λοιπόν ότι μετά την πρώτη φάση ο Μέσι όχι μόνο δεν έκανε πολλά πράγματα μέσα στο γήπεδα αλλά έπαψε και να σκοράρει. Αν στο μεγάλο τελικό είχε καταφέρει να στείλει τη μπάλα στα δίκτυα στο 48’ στην πολύ καλή ευκαιρία που παρουσιάστηκε (και η οποία δεν δημιουργήθηκε από ατομική του προσπάθεια) ίσως άλλαζε τη ροή του αγώνα και τότε η συζήτηση θα διεξαγόταν σε διαφορετική βάση. Επίσης, στα τελευταία λεπτά της παράτασης εκτέλεσε εντελώς αποτυχημένα το φάουλ από σχετικά καλή θέση. Συνεπώς δεν είναι σωστό να αναφέρονται μόνο οι χαμένες ευκαιρίες του Ιγκουαΐν και του Παλάθιο ενώ οι αποτυχίες του Μέσι να αποκρύπτονται τεχνηέντως.
Συμπερασματικά στις πιο σημαντικές στιγμές των αγώνων ο Μέσι δεν ανταποκρίθηκε στις απαιτήσεις και δεν είναι θεμιτό να επιστρατεύεται η στατιστική για να στηρίξει εσφαλμένες θέσεις. Εξάλλου σε ένα εξαιρετικό άρθρο http://www.contra.gr/Soccer/World/WorldCup/mundial2014/Kessaris/h-ampalh-vrazilia-toy-1970-mas-didaskei.2919092.html), ο Θέμης Καίσαρης αναφέρει κάτι απολύτως σωστό κατά την ταπεινή προσωπική μου άποψη: «Βλέπουμε, κρατάμε και μοντάρουμε μόνο όσα (νομίζουμε πως) στηρίζουν την άποψη(;) που ήδη έχουμε. Το ερωτηματικό μπαίνει γιατί σπανίως πρόκειται για τεκμηριωμένη, πραγματική άποψη. Συνήθως απλώς πρόκειται για επιλογή πλευράς: είμαι με το Ρονάλντο, είμαι με το Μέσι, θεός ο Μουρίνιο-μόνο πούλμαν παρκάρει. Και αφού έχει προηγηθεί η επιλογή θέσης, μετά τα μάτια και το μυαλό βλέπουν και κρατάνε μόνο αυτά που στηρίζουν αυτή τη θέση»
Εν κατακλείδι θεωρώ ότι το ανωτέρω απόσπασμα του Θ. Καίσαρη ταιριάζει απόλυτα στην περίπτωση της επίδοσης της χρυσής μπάλας στο Μέσι. Προφανέστατα αυτή η επιτροπή ειδικών είχε προαποφασίσει να δώσει το βραβείο στο Μέσι αγνοώντας τους υπόλοιπους αστέρες της στρογγυλής θεάς. Οι λόγοι για την ενέργεια αυτή της ΦΙΦΑ δεν θα αναλυθούν στο παρόν άρθρο αλλά σε κάποιο άλλο εν ευθέτω χρόνω.
Και κάτι τελευταίο: είναι τουλάχιστον απαράδεκτο να αγνοείται τόσο επιδεικτικά ο μεγάλος τελικός κατά την ανάδειξη του κορυφαίου παίκτη, απλώς και μόνο για να δοθεί η χρυσή μπάλα αμέσως μετά τη λήξη του Μουντιάλ δηλαδή του τελικού (και να αποτελεί μέρος της συνολικής τελετής-γιορτής). Αυτή η τακτική έχει οδηγήσει τη ΦΙΦΑ σε εσφαλμένες επιλογές όχι μόνο φέτος, που είναι η πιο κραυγαλέα περίπτωση, αλλά και σε άλλες διοργανώσεις. Π.χ. το 2002 κέρδισε το βραβείο ο Καν και όχι ο Ρονάλντο ή ο Ριβάλντο που είχαν εξαιρετική παρουσία και στον τελικό.
Μακάρι το 2018 στη Ρωσία να μην επαναληφθεί η φετινή αδικία.
Δημήτρης Κονιδάρης
